Ocena stanu środowiska na Podkarpaciu

Raport przedstawiający stan środowiska w województwie został przedstawiony podczas konferencji prasowej, która odbyła się w Rzeszowie 5 lipca. Wojewoda Małgorzata Chomycz apeluje do mieszkańców Podkarpacia o dbałość o nasze środowisko naturalne: "To my mieszkańcy musimy zadbać o to co mamy; o czystość powietrza, wód w rzekach. Nie zrobi tego za nas żaden urząd. To od nas zależy w jakim środowisku żyjemy".

Jakość powietrza

Z raportu WIOŚ za 2010r. wynika, że w regionie zanieczyszczenia gazowe tj. dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzen i ozon osiągały na terenie województwa niskie wartości stężeń. Natomiast od kilku lat w regionie utrzymuje się duże zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10. Ewa Lipińska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska podkreśliła, że problem stanowią pyły wydzielane przez gospodarstwa domowe. Ich największe stężenie pojawia się w okresie zimowym, sezonie grzewczym. W 2010 r. przekroczenie dopuszczalnego stężenia średniorocznego stwierdzone zostało w Jarosławiu (112% normy), Jaśle (110% normy), Mielcu (102% normy) i Przemyślu (128% normy). Natomiast w Rzeszowie, Krośnie i Nisku stężenie średnioroczne pyłu PM10 stanowiło 95-100% normy. Znaczący wpływ na poziom zanieczyszczenia powietrza w regionie ma również benzo(a)piren obecny w pyle zawieszonym PM10. Jego średnioroczne stężenia przekroczyły wartość docelową we wszystkich punktach pomiarowych (Rzeszów, Nisko, Mielec, Przemyśl, Jasło, Jarosław, Krosno). Jakość powietrza ma ogromy wpływ na zdrowie człowieka. Dwutlenek siarki niekorzystnie działa na drogi oddechowe i struny głosowe. Tlenek węgla powoduje ciężkie zatrucia, w niektórych przypadkach może prowadzić do śmierci organizmu. Niebezpieczne są pyły, zwłaszcza te najdrobniejsze, które mogą prowadzić do zapalenia górnych dróg oddechowych, spowodować choroby alergiczne, astmę, a także nowotwory płuc, gardła, krtani. Szczególne niebezpieczeństwo stwarza benzo(a)piren, związek o silnym działaniu rakotwórczym.

Jakość wód

W 2010r. Wojewódzki Inspektorat Środowiska objął monitoringiem 40 rzek i 2 zbiorniki zaporowe w 55 punktach pomiarowo-kontrolnych. W 2010 r. II klasę jakości wód, czyli dobry stan lub potencjał ekologiczny, określono dla wód górnego biegu Jasiołki, Osławy, rzeki Kalniczka (zlewnia Osławy) oraz rzeki Wisłoki od ujścia potoku Chotowskiego do Rzeki. Znaczną część wód rzecznych zaliczono do III klasy i określono dla nich umiarkowany stan lub potencjał ekologiczny. Najmniej korzystnie, na poziomie IV klasy (stan/potencjał słaby) sklasyfikowane zostały wody w rzekach Mrowla, Ślączka i Stobnica, położonych w zlewni rzeki Wisłok. O wyniku klasyfikacji najczęściej decydowały elementy biologiczne, natomiast w przypadku wskaźników fizykochemicznych - substancje biogenne (związki azotu i fosforu). W dwóch rzekach uchodzących do Wisły: Mokrzyszówka i Trześniówka stwierdzono wysokie zasolenie wód. Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych są ścieki komunalne, które w przypadku nieodpowiedniego oczyszczenia wnoszą do wód takie substancje jak azot i fosfor. Występujące w nadmiernej ilości mogą wpływać u człowieka na powstawanie chorób nowotworowych.

Hałas i pola elektromagnetyczne

Głównym źródłem emisji hałasu do środowiska w województwie podkarpackim jest komunikacja drogowa. Najtrudniejsze warunki ruchu, występują w dużych miastach oraz w mniejszych miejscowościach w rejonach przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich. W 2010 r. WIOŚ wykonał pomiary hałasu drogowego w Przemyślu, Krośnie i Strzyżowie. Pomiary wykonano łącznie w 12 punktach pomiarowo-kontrolnych. We wszystkich stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych w stosunku do funkcji spełnianej przez teren. Najwięcej przekroczeń odnotowano w klasach: >5-10 dB i >10-15 dB. Hałas wywiera negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Może spowodować m.in. uszkodzenie słuchu, zakłócenia mowy, bóle mięśni i stawów, zaburzenia w przewodzie pokarmowym; wpływa na wcześniejsze starzenie się i może skrócić życie nawet o 12 lat. W 2010 r. WIOŚ w Rzeszowie przeprowadził badania poziomów pól elektromagnetycznych w 45 punktach pomiarowych zlokalizowanych w miejscach dostępnych dla ludności na obszarach miejskich i wiejskich. Analiza wyników badań nie wykazała przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Największe średnie poziomy pól elektromagnetycznych występują w dużych aglomeracjach, gdzie w tym samym czasie aktywnych jest wiele źródeł promieniowania.